Bagádus Sámedikkes mav lip Politijjadirektoráhta siegen dahkam

Sámenálsodibme skåvlån

Vájvve l sámenálsodimev vásedit skåvlån. Ihkap li guojmmeoahppe jali åhpadiddje gudi bahojdi jali vassjeságaj båhtu, sámijt suohttasin adni, jali ihkap duv ålgodi dåssju dan diehti gå la sábme.
Illustrasjon som viser en samisk voksenperson som sitter ned ved siden av et samisk barn og trøster ved å holde armen rundt barnet.

Dujna l riektá jasska ja vuogas birrasij

Juohkka oahppen la riektá jasska ja vuogas skåvllåbirrasij mij varresvuodav, sebrudahttem, soapptsomav ja oahppamav åvdet. Skåvllå ij galga dåhkkidit bahojdimijt dagu givsedibme, vahágahttem, nuppástibme ja nálsodibme.

Moaddása sámenálsodimev vásedi mánájgárden jali skåvlån. Valla moadda lága, dagu Mánájkonvensjåvnnå, Mánájgárddeláhka, Mánájgárdij rámmapládna, Åhpadusláhka ja Dássádus- ja nuppástimláhka javlli skåvlån, mánájgárden ja joarkkaåhpadusán ij la loahpe givsedit jalik nálsodit. 

Jus dujna oahppen ij la jasska ja vuogas dille skåvlån, de galggá skåvllå duv viehkedit. Dát guosská mánájgárden aj.

Ållu dábálasj la suhttat, soarjjit jali hæssot jus sámenálsodimev skåvlån váseda. Ulmusj ij galga aktu rahtjat vásádusájn. Lisj dávk vuogas soabmásijn giehttot, ja viehkev ánodit váj nálsodibme hæjttá.

Husk at det ikke er du som har gjort noe galt. Det er det den som hetser deg som har gjort. 

Bildet viser to samiske kvinner sett bakfra som går nedover en gate i Tromsø

Oajvvadusá majt máhtá dahkat

Tjoahkki duodastusájt

Tjállela mij dáhpáduváj. Jus dujna li gåvå, diedádusá jali vihtana gudi dav máhtti duodastit, de lisj dávk vuogas dáv diedov tjoahkkit.  

Árvustalá galga gus vásstedit

Sámenálsodibmáj máhttá liehket låssåt vásstedit, ja ij la navti jut HÆHTTU vásstedit. Ale val dagá juojddá mij dunji jali iehtjádijda l várálasj. Dála li nágin oajvvadusá, jus sidá vásstedit: 

  • Diededa sámenálsodibme ij dåhkkiduvá.
  • Ale vássteda persåvnnåládamijn, nálsodimijn jali nihtodimij. Liege ássjálasj ja vuoseda fáktájda. 
  • Låhpada ságastallamav jus váseda nálsodibme joarkká jali rijddon sjaddá.

Diededa ållessjattugijda skåvlån

Máhttá liehket hehpat jali låssåt soabmásijda giehttot sámenálsodimev váseda. Valla ietjas sinna dav bisodit ij la makkirak ávkken. Ájnas la nágin ållessjattugij dav giehto nav jåhtelit gå ber vejulasj, váj viehkev oattjo dav ganugahtátjit. Ållessjattuga galggi duv duodaj válldet.

Máhtá dav giehttot soabmásij gesi luohteda. Sån máhttá liehket duv åhpadiddje, sosiállaåhpadiddje, varresvuohtasujtár, rektåvrrå jali nágin ietjes. 

Dav i dárbaha aktu dahkat. Máhtá nágin rádnav, duv æjgádijt jali nágin iehtjádav fárruj válldet gesi luohteda. Máhtá iesj giehttot mij duv vájvet, jali nágin ietjes gesi luohteda máhttá dav duv åvdås dahkat. 

Skåvllå galggá dahkat tjálalasj plánav mij vuoset majt galggi dahkat dunji viehkken. Dujna l riektá plánav gæhttjat, ja javllat majt dan birra miejnni. 

Jus duv åhpadiddje l sån guhti l duv sámenálsodahttám, de máhtá dav giehttot nágin ietjá åhpadiddjáj jali soabmásij skåvlån gesi luohteda. Jus soames guhti skåvlån barggá gullá nágin åhpadiddje oahppev nálsot jali givset, de galggá rektåvrråj diededit. Rektåvrrå galggá skåvllå-æjgádij diededit, lehkus dal suohkan jali fylkkasuohkan. 

En smilende samisk kvinne sitter ved et bord sammen med en annen samisk kvinne i forgrunnen.

Viehkev oattjo givsedimoahttses jali oahppe- ja viddnooahppeoahttses

Givsedimoahttse ja oahppe- ja viddnooahppeoahttse li bieledis ressurssaulmutja gejn la sjávodisvuohtavælggo. Dat la fálaldahka sjielmá dagi mij galggá mánájda ja nuorajda viehkken gå siján la låsså dille. Sijájs máhtá viehkev ja dårjav ánodit jus sámenálsodimev váseda. Gávna ietjat oahttsev dáppe.

Diededa Stáhtaháldadiddjáj jus skåvllå ij nuohkásav dagá

Jus skåvlå rektåvrråj diededa dujna ij la jasska ja vuogas skåvllåbirás, de galggá rektåvrrå vidá biejve duogen duv jasska dahkat skåvllå galggá duv viehkedit. 

Jus váseda skåvllå ij duv duodaj válde jali jus vihtta biejve li vássám váni sjaddamis jasska skåvllå sjaddá duv viehkedit, de besa Stáhtaháldadiddjáj diededit. Jus Stáhtaháldadiddje gávnná skåvllå ij nuohkásav dagá, de máhtti mierredit majt skåvllå galggá dahkat váj dujna sjaddá jasska ja buorre árggabiejvve. Diededa Stáhtaháldadiddjáj dáppe. 

Dárbaha gus soabmásijn ságastit?

Máná ja nuora gejn li låsså ájádusá jali dåbdo ja dárbahi soabmásav gejna ságastit, máhtti mannat SANKS, Sámi Klinihkka ságajda. Lågå ienebut dáppe.

Kors på halsen la sadje gåsi gájka vuollel 18 jage bessi riŋŋgut, e-påstav sáddit jali tjiehttit ja ságastit dan birra mij la låssåt, duola dagu jus la sámenálsodimev vásedam. Dievnastus la ållu namádis. Lågå ienebut dáppe.

ju_SAJulevsámegiellaj
Hopp rett ned til innholdet